HISTORIA KOŁA

ZARYS HISTORII AKTUALNIE ISTNIEJACEGO KOŁA PTTK „OKRZYN”

I - OKRES PIERWSZY – KOŁO PTTK PRZY ODDZIALE TERENOWYM W BIELSKU-BIAŁEJ

I/1 W roku 1961 w Zakładzie Wytworni Sprzętu Motorowego w Bielsku–Białej pracuje około 1500 pracowników. Wtedy z inicjatywy kol. Karola Hana przy współudziale kilku pracowników wyszła inicjatywa
utworzenia Koła PTTK.
13 stycznia 1961 r. powstaje Zarząd Koła, które otrzymuje nr 23 (przy WSM Bielsko–Biała).
Prezesem zostaje Kol. Czesław Korzeniowski, a miesiąc później Kol. Tadeusz Golec (po zwolnieniu się z pracy pierwszego Prezesa).
Sekretarzem Koła jest kol. Maria Bieniek, a skarbnikiem Zbigniew Namysłowski.
Koło rozpoczyna działalność i członkowie zaczynają brać udział w rajdach oraz wycieczkach górskich i krajoznawczych. Na koniec 1961 – Koło liczy 30 członków.

I/2 W styczniu 1963 wybrano nowe władze Koła PTTK nr 23. Prezesem zostaje kol. Jerzy Koczur, później działający na tej funkcji przez kilka kolejnych kadencji. Dzięki jego zaangażowaniu a także dużej pomocy funduszu socjalnego, zakładu, działalność rozwija się.
Tworzą się sekcje turystyczne: piesza, górska, narciarska i kajakowa.
Powstaje wypożyczalnia sprzętu turystycznego. Członkowie Koła biorą udział w rajdach, wycieczkach zakładowych, zdobywają puchary, indywidualne odznaki GOT, TOK i GON.
Ilość członków zwiększa się – w 1971 – 305 osób. W kolejnych latach tego okresu powstają nowe sekcje: fotograficzna, motorowa i krajoznawcza, a także Opieki nad Zabytkami, Kultury i Przyrody oraz prężna Sekcja Wędkarska.

I/3 w roku 1971 następuje reorganizacja zakładu pracy – powstaje Fabryka Samochodów Małolitrażowych. Przybywają nowi pracownicy – liczba członków Koła osiąga w Bielsku – Białej ~ 700 osób.
A przecież są jeszcze Koła PTTK w innych zakładach przyłączonych do FSM m.in. w Ustroniu, Skoczowie, Tychach, Twardogórze i kilka z-dów w Bielsku–Białej.
W tym okresie powstaje również Oddział Wojewódzki PTTK w Bielsku–Białej.
Zarząd Koła nr 23 zaczyna myśleć o zmianie działalności.

II - OKRES DRUGI – ODDZIAŁ ZAKŁADOWY PTTK PRZY FSM W BIELSKU–BIAŁEJ

II/1 W roku 1975 zapada decyzja o powołaniu Oddziału PTTK FSM i rozpoczynają się prace organizacyjne. Do czasu Walnego Zjazdu kieruje nimi Zarząd Koła nr 23.
I Walny Zjazd odbywa się 2 grudnia 1976r. Prezesem Oddziału zostaje długoletni Prezes Koła 23 – Kol. Jerzy Koczur.

II/2 Wielką bolączką Oddziału jest brak własnego lokalu. Przez kilka lat mamy lokale zastępcze w hotelach FSM na Osiedlu Beskidzkim. Po zmianach ustrojowych „Solidarność” dąży do wyprowadzenia PTTK z terenów zakładowych.
Dzięki przychylnej postawie Dyrekcji Z-du nr 1 w Bielsku–Białej i ogromnej pomocy Samorządu Pracowniczego, Oddział otrzymuje duży lokal przy ul. Wyzwolenia.
Przy olbrzymim zaangażowaniu członków przeprowadza się stale modernizacje pomieszczeń i tak kolejno powstaje:
- Biuro Zarządu Oddziału, które od dyrekcji Fabryki otrzymuje specjalne wyposażenie szaf i regałów dostosowane do przetrzymywania różnych dokumentów organizacyjnych, archiwów i biblioteki turystycznej,
- Biuro BORTU PTTK przy oddziale,
- salę posiedzeń Prezydium i Plenum, w której zbudowano również kominek,
- ogromną wypożyczalnię sprzętu turystycznego, w dużej części zmechanizowaną przy regałach wysokościowych, posiadającą trzy podnośniki samochodowe. Istnieje także komórka naprawy sprzętu.

II/3 W międzyczasie trwa rozwój struktur organizacyjnych; Koło nr 23 zostaje podzielone na kilka terytorialnych w Z-dzie nr 1, przyłączone zostają koła z Ustronia i Skoczowa, Z-dów Odlewniczych w Bielsku – Białej, Odlewni z ul. Czajkowskiego, Ośrodka Badawczo-Rozwojowego, służby zdrowia i oddziałów OHP.
Liczba Kół Zakładowych wzrasta do 17 – a ilość członków osiąga ~ 1819 członków (w roku 1988).
Wszystkie te jednostki organizują w najlepszym okresie, w granicach 2000 imprez – we wszystkich rodzajach turystyki, w których bierze udział (1988) – 25000 osób (w tym członków rodzin) na ogólna liczbę ponad 30000 pracowników fabryki.

II/4 W roku 1980 na II Walnym Zjeździe Oddziału Zakładowego dokonana zostaje zmiana na funkcji Prezesa Oddziału. Zostaje nim Kol. Konior Fryderyk – dotychczasowy V-ce Prezes.
Pierwszą decyzją w tym roku podjęto inicjatywę o zorganizowaniu w 1981r. obchodów 20-lecia zorganizowanej w FSM. W tym celu zostaje powołany zespół pod kierownictwem Kol. Ryszarda Wosatki, który opracował materiały do okolicznościowego wydawnictwa o tych latach. Materiały te zostały opublikowane w fabrycznej gazecie „Sonda”.
W tej samej gazecie przedstawiano kolejno sylwetki zasłużonych działaczy Kół i Oddziału.

II/5 Oprócz organizowanych przez Oddział imprez turystycznych:
- wycieczek górskich, pieszych, rowerowych, krajoznawczych,
- wędrownych obozów kajakowych i rowerowych,
- udziału w różnych rajdach i spływach kajakowych

Organizowano cykliczne imprezy:
- Zloty pracowników FSM – 2 razy w roku: „Wiosna” i „Jesień”, w których każdy uczestnik kompletował zestaw plakietek – na wiosnę kwiat, na jesień - owoc,
- Indywidualny Rajd „Poznajemy Obiekty Turystyczne Województwa Bielskiego” (1982–1985). Uczestnicy w ciągu tych czterech lat zdobyli widoki wszystkich obiektów PTTK w województwie wykonanych techniką plastik-tkanina; fragmenty te można ułożyć w formie dużego, trójkątnego proporca. Projekt plastyczny i wykonanie fragmenty przekazał Oddziałowi Z.W. PTTK w Bielsku–Białej.
W rajdzie uczestniczyło ponad 250 turystów.
- W latach 1995–1998 w ramach zlotu „Wiosna – Jesień” można było skompletować duże koło składające się z ośmiu plakietek, przedstawiających nasze zwierzęta chronione: łoś, muflon, nietoperz, jeż, bóbr, niedźwiedź, kozica, zająć bielak.
Zrobiło to ~ 200 osób.
- W latach 1999–2002 w tych samych ramach zlotu można było skompletować 8 plakietek przedstawiających wszystkie dziedziny turystyki organizowanych przez Oddział tj. górska, krajoznawcza, rowerowa, kajakowa, żeglarska, biwakowa nizinna, narciarska i imprez na orientację.

II/6 W roku 1984 Oddział powołuje Komisję Historii i Tradycji, która m.in. na podstawie specjalnego regulaminu dokonuje oceny (wg określonej punktacji) kolejności osiągów działalności w danym roku. Trzy najlepsze Koła otrzymują z Oddziału nagrody pieniężne na zasilenie działalności statutowej Koła.

II/7 6 czerwca 1986r. z inicjatywy niektórych działaczy powstaje na Dębowcu „Klub Górski – Okrzyn”, którego głównym celem była organizacja wycieczek zagranicznych.
Od tego właśnie klubu, aktualnie istniejące Koło w ramach Oddziału Terenowego, przyjęło swoją nazwę.

II/8 W ciągu lat istnienia Oddziału Zakładowego FSM jego członkowie działali w Zarządzie Wojewódzkim PTTK.

Prezes Oddziału Fryderyk Konior był przez dwie kadencje członkiem ZW PTTK (a przez jedną kadencję nawet Skarbnikiem).
Ponadto w Komisjach Wojewódzkich działali:
- Zygmunt Skomorowski – WKTG
- Jan Geresz – WK Oddziałów i Kół Zakładowych
- Jan Bednarczuk – WK Oddziałów i Kół Zakładowych
- Waldemar Maniecki – WK Oddziałów i Kół Zakładowych
- Michał Hyla – WTT Pieszej Nizinnej
- Marek Schubert – WK Ochrony Przyrody
- Jan Kudłaciak – WK Historii i Tradycji
- Zbigniew Stanklewicz – NK Krajoznawcza
- Józef Gorzołka - WK Narciarska

OKRES TRZECI – OSTATNIE LATA ODDZIAŁU ZAKŁADOWEGO

III/1 Rok 1991 był rokiem przełomowym dla istnienia Oddziału Zakładowego PTTK FSM. Nastąpiła zmiana organizacyjna w fabryce – FSM przestał istnieć a jej miejsce zajęła spółka Fiat Auto Poland.
Nowa spółka przystąpiła natychmiast do głębokiej reorganizacji tj. rozczłonkowania poszczególnych jednostek i tworzenia innych spółek stowarzyszonych i wyprowadzenia ich z dawnych struktur FSM.
Jednocześnie Fiat zmienił finansowanie z funduszu socjalnego, tworząc tzw. Dział Rekreacji i Wypoczynku i przestał rezerwować pulę pieniędzy na działalność rekreacyjną w turystyce kwalifikowanej organizowanej przez PTTK, a ograniczając je wyłącznie na wycieczki krajoznawcze i w mniejszej części na turystykę górską.
Spowodowało to ograniczenie działalności Oddziału PTTK w zakładzie w Bielsku–Białej, a praktycznie jej sparaliżowanie w jednostkach spoza Fiat Auto.

III/2 Spowodowało to, że Zarząd Oddziału Zakładowego coraz częściej musiał podejmować decyzję o likwidacji kół zakładowych np. w zakładach w Skoczowie, Ustroniu (Koła nr 4,5) a w Bielsku–Białej:
Koła nr 9 – w dawnej F-ce Obrabiarek
Koła nr 16 – w dawnym Z-dzie Transportu
Koła nr 10 – w z-dzie w Wapienicy
Koła nr 15 – w zarządzie Fabryki
Koła SKKT
Koła nr 17 – przy OBR w Bielsku–Białej
Klub „Tramp” – turystyka krajoznawcza
Koła nr 11 – w ZRB – FSM
W ten sposób na dzień 31.12.1991r. liczba członków Oddziału spadła do 228 osób.

III/3 Następną niekorzystną decyzją Fiat A.P. było zmuszenie Oddziału do opuszczenia wspaniałych pomieszczeń oddziału przy ul. Wyzwolenia.
W zamian za to w maju 1991 zaproponowano przeniesienie oddziału na ul. Rychlińskiego 19 (pod trybuną stadionu BKS) do jednego malutkiego pokoju.
Tutaj też przeniesiono wypożyczalnię sprzętu turystycznego, udostępniając ją również ludziom spoza fabryki.
Zmusiło to Zarząd Oddziału do likwidacji BORT przy FSM, który również przestał przynosić zyski w związku ze zmienioną metodą finansowania z funduszu socjalnego.
Następna decyzja FIAT o sprzedaży sprzętu turystycznego, przy czym dzięki usilnym staraniom Oddziału uzyskano to, że sprzęt miał być sprzedany tylko członkom PTTK lub innym pracownikom fabryki.
Te decyzje dla PTTK były okrutne – został zmarnowany dorobek osiągnięty przy współpracy dyrekcji FSM.

III/4 Ta sytuacja spowodowała, że na Walnym Zjeździe Oddziału w dniu 21 listopada 1992r. dotychczasowy Prezes Kol. Fryderyk Konior zrezygnował (mimo protestów kolegów) z kandydowania do nowego zarządu.
Na tym zjeździe prezesem oddziału został wybrany Kol. Waldemar Maniecki, a cały zarząd ustalono na 5 osób.
Cała działalność Oddziału prowadzona była tylko ze składek członkowskich, które Zarząd ustalił w wysokości 24zł normalna, 10zł ulgowa (a więc niższa niż ustalona przez ZG PTTK).
Mimo tego w ciągu całej kadencji liczb członków spadła do 50 członków, a w większości byli to emeryci i renciści bądź osoby przebywające na świadczeniach zdrowotnych.
W czasie całej kadencji Oddział zorganizował tylko 11 wycieczek krajoznawczych (głównie w Jurze Krakowskiej i w Tatrach) oraz 4 spotkania koleżeńskie połączone z wyświetlaniem przezroczy.
Utrzymano także Terenowy Referat Weryfikacyjny GOT, który dokonał weryfikacji odznak.
Oddział jednak nie przeprowadził, wymaganej w Krajowym Rejestrze Sądowym, rejestracji oddziału.

III/5 W dniu 12 marca 2005 roku wybrano nowy 5-osobowy Zarząd Oddziału, a prezesem został Kol. Kazimierz Czyż.
W czasie dyskusji na tym zjeździe głównym tematem była dalsza celowość istnienia Oddziału Zakładowego głównie z coraz mniejszej ilości aktywnych członków.
Aktualnie w Oddziale działali:
1 pilot wycieczek krajowych i zagranicznych
1 przewodnik beskidzki
7 przewodników GOT
2 przewodników Turystyki Kolarskiej
Do końca 2005r. oddział liczył 43 członków, działały 2 komisje weryfikacji odznak: górskiej i kolarskiej. Zorganizowano 3 wycieczki turystyczno – krajoznawcze, a także brano udział w imprezach organizowanych przez inne oddziały.

III/6 W dniu 13.03.2006 r. zwołano Nadzwyczajny Zjazd Oddziału = Zakładowego PTTK FSM, gdzie podjęto uchwałę o rozwiązaniu Oddziału i utworzeniu Koła w ramach Oddziału PTTK w Bielsku–Białej.
Dotychczasowy Zarząd Oddziału Zakładowego utworzył Komisję Likwidacyjną.


OKRES CZWARTY – KOŁO TURYSTYCZNE „OKRZYN”

IV/1 Po likwidacji w maju 2007 r. Oddziału Zakładowego rozpoczęło działalność Koło „Okrzyn” w ramach Oddziału PTTK w Bielsku–Białej.